Wet VBAR: wat houdt deze wet in?

De Wet VBAR is bedoeld om de regels om te beoordelen of iemand als zelfstandige werkt of in loondienst is simpeler te maken. De Wet VBAR gaat de Wet DBA vervangen. 

De Wet VBAR is nu nog een wetsvoorstel, maar wat verandert er als het voorstel voor de Wet VBAR in werking treedt? Waarop moet je letten en wat zijn de gevolgen voor opdrachtgevers en opdrachtnemers?

Wat is de Wet VBAR?

De Wet VBAR is de afkorting voor Wet Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden. Het is een nieuwe wet die bedoeld is om antwoord te geven op de vraag of iemand als zelfstandige, dus als zzp’er werkt, of in loondienst is.

Het antwoord op die vraag is belangrijk omdat je geen belastingen en premies hoeft te betalen voor iemand die bij jou als zzp’er werkt. Je moet wel belasting en premies betalen voor iemand die bij jou in loondienst is. Dat is dus een groot verschil.

In de praktijk is het niet altijd duidelijk of iemand als zzp’er werkt. Het kan namelijk zo zijn dat het lijkt alsof iemand zelfstandige is, maar dat diegene eigenlijk hetzelfde werk doet als iemand die bij jou in loondienst is. Dat heet dan schijnzelfstandigheid. En als de Belastingdienst vindt dat het om schijnzelfstandigheid gaat, dan moet je alsnog premies en belastingen voor die medewerker betalen.

Wat is het verschil tussen de Wet DBA en de Wet VBAR?

De Wet DBA en de Wet VBAR gaan allebei over zzp’ers, dat is best verwarrend. Is er een verschil tussen deze wetten?

De Wet VBAR is nu nog een wetsvoorstel. Als het wetsvoorstel wordt aangenomen in de Tweede en de Eerste Kamer, dan gaat de Wet VBAR de Wet DBA vervangen.

Wat houdt de Wet VBAR in?

De Wet VBAR is bedoeld om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. De Wet VBAR geeft regels om de arbeidsrelatie met iemand te beoordelen. Daarvoor geeft de Wet VBAR aanwijzingen. Dat is nodig omdat de huidige wet- en regelgeving niet helemaal duidelijk is.

De belangrijkste regels in de Wet VBAR om de arbeidsrelatie te beoordelen zijn:

• Aanwijzingen voor werknemerschap

• Aanwijzingen voor zelfstandigheid

• Het uurtarief

Je moet steeds per werkrelatie beoordelen of sprake is van werknemerschap of van zelfstandigheid. En dan gaat het echt om alles wat bij die situatie komt kijken.

De aanwijzingen voor werknemerschap en zelfstandigheid zijn overigens geen echt nieuwe regels. In de Wet VBAR zijn alle bestaande regels en uitspraken van de rechter daarover bij elkaar in één wet gezet, met daarbij een toelichting om de regels te verduidelijken.

Welke aanwijzingen noemt de Wet VBAR voor werknemerschap?

De Wet VBAR noemt aanwijzingen voor het antwoord op de vraag of iemand als werknemer werkt.

Het gaat dan om de beoordeling van de vraag of iemand onder gezag van een werkgever werkt. Kan diegene bijvoorbeeld bepalen welk werk die doet, wanneer die dat doet en hoe die dat doet?

De Wet VBAR noemt deze aanwijzingen voor werknemerschap:

• De medewerker wordt inhoudelijk aangestuurd

Voorbeelden:

• De medewerker krijgt aanwijzingen en instructies over hoe de werkzaamheden moeten worden gedaan

• Het werk wordt gecontroleerd

• De werkzaamheden zijn ingebed in de organisatie. Dat betekent dat de werkzaamheden echt bij de organisatie horen en daarvan deel uitmaken.

Voorbeelden:

• De medewerker werkt binnen de organisatie en volgens de regels van de werkgever

• De werkzaamheden horen bij de belangrijkste activiteiten van het bedrijf

• De werkzaamheden zijn blijvend (structureel)

• De medewerker werkt zij-aan-zij met medewerkers die bijna dezelfde werkzaamheden doen.

Welke aanwijzingen noemt de Wet VBAR voor zelfstandigheid?

De Wet VBAR noemt ook aanwijzingen voor zelfstandigheid. Daarvan is sprake als de opdrachtnemer/medewerker de werkzaamheden voor eigen risico en rekening verricht.

Voorbeelden daarvan zijn:

• De opdrachtnemer/medewerker draagt zelf de financiële risico’s van het werk

• De opdrachtnemer/medewerker is zelf verantwoordelijk voor het gereedschap en de materialen om de werkzaamheden te verrichten

• De opdrachtnemer/medewerker heeft specifieke kennis of ervaring die niet structureel aanwezig is in de organisatie

• De opdrachtnemer/medewerker treedt tijdens de werkzaamheden als zelfstandige naar buiten, bijvoorbeeld met een eigen logo

• Het gaat om een korte opdracht of een beperkt aantal uur per week.

Wat moet je doen als er net zoveel aanwijzingen zijn voor werknemerschap als voor zelfstandigheid?

Als er net zoveel aanwijzingen zijn voor werknemerschap als voor zelfstandigheid, dan noemt de Wet VBAR nog een aanwijzing om de arbeidsrelatie te beoordelen. Dat is het antwoord op de vraag of de opdrachtnemer/medewerker zich voor soortgelijke werkzaamheden als ondernemer of als werknemer gedraagt.

Voorbeelden daarvan zijn:

• heeft de opdrachtnemer meer opdrachtgevers per jaar?

• besteedt de opdrachtnemer tijd en geld aan het krijgen van nieuwe opdrachten?

• heeft de opdrachtnemer bedrijfsinvesteringen?

• is de opdrachtnemer ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en heeft die recht op fiscale voordelen als ondernemer?

Wat zijn de regels in de Wet VBAR over het uurtarief van zelfstandigen?

In de Wet VBAR staan ook regels voor de uurtarieven van opdrachtnemers/medewerkers. Dat is nieuw. Als iemand voor de werkzaamheden minder dan €32,24 per uur krijgt, dan zegt de wet dat er een vermoeden is dat die medewerker een arbeidsovereenkomst heeft. De opdrachtnemers/medewerkers met een laag uurtarief worden dus extra beschermd door de Wet VBAR.

Het gaat om een vermoeden van een arbeidsovereenkomst. Het is niet zo dat er automatisch een arbeidsovereenkomst is als iemand minder dan €32,24 per uur krijgt. In die situatie kan de medewerker wel makkelijker een arbeidsovereenkomst opeisen met alle rechten die daarbij horen. Maar de opdrachtgever/werkgever kan ook nog steeds argumenten aandragen dat wel sprake is van zelfstandigheid. Het moet echt per geval beoordeeld worden.

Als inderdaad sprake is van een arbeidsovereenkomst, dan betekent dat dat de werkgever premies en belastingen voor die medewerker moet betalen.

Wanneer gaat de Wet VBAR in?

De Wet VBAR gaat in op 1 januari 2026. Tenminste dat is de bedoeling. De Wet VBAR vervangt dan de Wet DBA. Dat is de afkorting voor de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties.

Welke gevolgen heeft de Wet VBAR voor opdrachtgevers?

De gevolgen van de Wet VBAR voor opdrachtgevers zijn dat het belangrijk is dat opdrachtgevers de contracten met hun opdrachtnemers goed bekijken en die contracten zo nodig aanpassen. Is er inderdaad sprake van zelfstandigheid of verricht de opdrachtnemer de werkzaamheden eigenlijk in loondienst?

Pas je de contracten niet aan en is de medewerker eigenlijk in loondienst, dan loop je het risico op boetes en naheffingen van premies en belastingen.

De Belastingdienst gaat vanaf 1 januari 2025 controleren of iemand in dienst is of echt als zzp’er werkt.

Welke gevolgen heeft de Wet VBAR voor zzp’ers?

De gevolgen van de Wet VBAR voor zzp’ers zijn dat het belangrijk is dat ze de contracten met hun opdrachtgevers goed bekijken en zo nodig aanpassen. Verricht de opdrachtnemer/zzp’er inderdaad werk als zelfstandige of is er eigenlijk sprake van een dienstverband?

En hoe zit het met uurtarief? Is dat lager dan €32,24 per uur? Dan kan de opdrachtnemer/zzp’er zich er bij de opdrachtgever op beroepen dat die een arbeidsovereenkomst heeft.

Hoe bereid je je het beste voor op de Wet VBAR?

Je bereidt je als opdrachtgever voor op de Wet VBAR door contracten met opdrachtnemers opnieuw te bekijken. Overigens, kijk dan niet alleen naar wat er op papier is afgesproken, maar vooral naar hoe in de dagelijkse praktijk wordt gewerkt. Zijn er aanwijzingen voor werknemerschap? Zijn er aanwijzingen voor zelfstandigheid?

Het is belangrijk dat je de afspraken met je opdrachtnemers op tijd beoordeelt. De Wet VBAR treedt namelijk per 1 januari 2026 in werking.

Overigens, tot die tijd gelden er soortgelijke regels voor de beoordeling van de vraag of iemand in loondienst is of als zzp’er werkt. De Wet VBAR is vooral bedoeld om daarover meer duidelijkheid te geven.

Het antwoord op de vraag of iemand wel of niet zzp’er is of toch in loondienst is, is een lastig onderwerp. Het is niet voor niets dat er een wet nodig is om daarover meer duidelijkheid te geven. Het vervelende is alleen wel dat de gevolgen groot zijn als je denkt goed geregeld te hebben dat iemand als zzp’er voor jou werkt, maar dat toch niet het geval blijkt te zijn. Je loopt dan het risico op boetes en naheffingen.

Goed om te weten is dan dat het inhuren van personeel op basis van payroll een oplossing voor jou kan zijn. Dat geldt ook voor uitzenden. Jij hoeft je dan over al deze vragen over de arbeidsrelatie geen zorgen meer te maken. Maqqie denkt hierover graag met je mee.